Tüm dünyayı sosyal mesafeye mecbur bırakan covid-19, dijitalleşmeye de mecbur bıraktı. Gerek sokağa çıkma yasakları gerekse bireysel önlemler çerçevesinde olabildiğince günlük yaşantımıza ara verip evlerimizde kaldık. Pandemi sürecinin hızla yükseleni ise dijitalleşmedir. Dijitalleşmenin pandemi sürecindeki gelişimini e-ticaretin yükselişinden ele alarak başlayacağım. Pandemi sürecinde kapalı her alan tehlike barındırdığı için temel ihtiyaçların karşılanmasında dijitalleşme yardımı ile markalar yerlerini aldı.marketler de risk taşıyordu bu da dijitaldeki sanal market kullanımı payını oldukça büyüttü. İnsanlar evlerinden çıkmadan kolayca ihtiyaçlarını sipariş etti. Bunun gibi birçok e-ticaret firmasının satışları arttı. Salgın tehlikesi nedeniyle kapanan mağazalar yerini onlineda aldı. Bunun en büyük kanıtı ise var olan kargo şirketlerinin büyümesi ve yeni kargo şirketlerinin kurulması. Mükellef verilerine göre 2020 Mart, Nisan, Mayıs aylarında yani pandemi sürecinde en çok kurulan şirket kurye şirketleri olmuştur.1 Pandemi sürecindeki bu kurye şirketi kurulumu normal kurulumun dört katı şeklindedir. Benzer bir örnek ise mağazalarına ek olarak e-ticaret yapan Zara. Pandemi döneminde mağazalarının çoğu kapalı olan Zara, online satışlarının normale oranla %95 arttığını belirterek gelecek yıl 1200 mağazasını kapatarak onlinea yatırım yapacağını açıkladı.2
Dijitalleşme Pratikleri
Dijitalleşme pratikleri hayatımızın her köşesinde vardı fakat salgınla beraber dijitale ayak uydurma hızımız arttı. Günlük yaşamda aşina olduğumuz pratikler daha hızlı bir şekilde sanal ortama kaydı. Birçok iş dalında virüsle beraber zarar etmek söz konusuyken online alışverişle e-ticaret yapan firmalar servetlerini katladılar. Örneğin Amazon’un kurucusu Jeff Bezos pandemi sürecinde servetini 24 milyar dolar daha arttırdı. Başka bir örnek ise Kylie Jenner, makyaj markası sahibi ve sosyal medya ünlüsü diye adlandırılıyor. 2020 yılının pandemiye rağmen çok kazananlar listesinde, 590 milyon dolar ile birçok kişiyi gerisinde bırakmış.4 Eğlencenin de ticaret gibi dijitale kayması yeni bir şey değil fakat film, dizi setleri dururken sosyal mesafeye fenomenleri evlerinden içerik üretmeye devam edebildiler bu da insanları evde dururken internette daha çok vakit geçirmelerini sağladı.
Günlük yaşamımızdaki aile büyüklerimiz, yani dijital göçebeler bile risk gruplarını oluşturdukları için dijitale hızlı adaptasyon sağladı. Sanal market, online giyim alışverişi gibi birçok dijital uygulamayı kullandılar. Bazı şirketler çalışanların evden çalışmasından da aynı verimi alabildiği ve çalışma ortamı masraflarından kar elde ettiği için pandemi sürecindeki evden çalışmaların tüm zamanlara yayılması kararı aldı. Netflix, BluTv, Hbo gibi birçok online dizi ve film izleme platformlarının kullanımları ve izlenmeleri arttı. Bunların yanı sıra günlük yaşamdan alışık olduğumuz arkadaş, dost, aile buluşmaları pandemi sürecinde gerçekleşmedi. Görüntülü konuşarak bayramlar kutlandı, sohbetler edildi. İnsani iletişimi sürdüre bilmek içi dijitale mecbur hale gelindi.
Yeni Aktüel Kültür
Yazı boyunca verilen örnekler, dijitalin neden bu dönemde aktüel kültürün belirleyeni olduğunu açıklıyor. Kültür, insan davranışını şekillendiren her türlü fikir, değer, sanat, beceriler, alışkanlıklar, yetenekler gibi faktörleri kapsayan bir bütündür. Kültür, aktarılır yaratılır ve öğretilir. Popüler kültür; modern toplumda devam eden, halka ait olan yaygın olarak beğenilip günlük yaşama entegre edilmiş kültürdür. Bu bağlamda bayramların kutlanış şekillerinin değişmesinden, eğlence için izlediklerimizin değişmesine, alışveriş alışkanlıklarımızın yeniden şekillenmesine bununla beraber çalışma ortam ve şekillerinin değişmesine kadar pandemi sürecinde bizi dijitale taşıyan her şey aktüel kültürün belirleyeni olabilecek ögelerdir.